One of my books tells of a story, a folk tale. About a giant kneeling down into the ocean out of grief. He kneeled down for so long that nature climbed its back, his skin turned to sand and the people started to live on his head. And suddenly he became an island and the people forgot all about the giant. No one asks why he is there—it’s obvious. No one pushes him out of the ocean.
And the people wouldn’t want the giant to leave. Their houses stand on top of him. Wild deer and boars and hedgehogs live in his forests, in summer the daisies bloom from his skin.
Your hair smells of daisies when you embrace me. You must see them every day, the deer and the hedgehogs.
From behind the window I can see them too. Every now and then a faint bit of sunlight touches my cheek. Sometimes distant, neighboring sounds reverberate through the walls. But it never takes long before my gaze fades back inside. And I am here again.
Inside all is soft. A blue carpet in the color of the outside sky, turned cloudy due to wear and tear over the years. A squeaky, shiny wooden floor. Dull skratches and indents in its varnish. A dining table with a wooden top. The legs of chairs underneath, fringes of a cotton tablecloth.
My books all around me, in piles, lining the walls.
A rudimentary wall next to the kitchen—useless bones, remains of the life of a previous owner. My house is a whale, I think. Every now and then you find some decaying traces of the past in a corner.
In a storm the door creaks in its hinges, the glass windows rattle in their frames, the tiles in the garden sink back into the mud and dirt like frogs. When it’s windy the house is a ghost nestling in all of the forgotten corners, singing.
When it’s quiet the house is an island, secretly, softly.
Every now and then I think: I will never leave this place.
I try it sometimes, when you’re not here. One hand on the table, the other on the kitchen island, my feet in the sea between them. I press myself up: an abused ballet dancer practicing their form at a barre, my toes dragging across the floor. First I swing back and forth a bit, but then I only hold myself up, my flesh hanging from my bones. I am a gymnast who simply chooses to let her legs dangle, I then think, merely delaying the moment of dismount and enjoying the feeling of weightlessness for just one more moment. But then my arms grow tired. Carefully I sink back into the sea.
Sometimes the sea is right underneath you. It’s when you lift me up just a little, when I can do nothing but hang my weight in your arms. I can’t keep myself upright because of you, but at last I stand tall, because of you. I feel light as a feather, because you smile at me, your eyes carrying a rare shimmer. And I feel stiff as a board, because I am so, so tired.
The edges of your tarot set slowly crumble in your hands, I see the cardboard fading to dust when you read the cards for me. You always say: the World and the Fool aren’t as different as they seem: one of them is the start of a journey, the other one the end. The inside correlates with everything outside.
I don’t think I believe in tarot, but I can’t seem to get rid of the World and the Fool when I run away, roaming down the streets, running uphill, downhill, everything moving past me in a blur, and I can’t stop myself, I fly, the ground smashing into my feet. At dusk I see the streets fade into shadow, only the windows that still reflect the sky light up: the earth turns dark, but the sky remains lit, and then the people come home, gratefully peel the day’s work from their skin. And then I see all of that happen, see it reflecting in the faces of the people hiding in their coats, walking with determined step on their way to a not yet by curtains obscured interior life, tucked away in the houses passing me, the smells wafting in my direction, in the distance someone turns on the light, the sound of a children’s laugh, just out of reach, a hint of lives beyond the facade. I recognise it but I don’t understand it, I just smile, foolishly and in no time all of that lies behind me. Sometimes I hear a scream, somewhere in a house and I wonder whether I should stop, maybe call someone or help out but I can’t seem to remember where it came from and even if I could, I wouldn’t want to find it back, everything is miles away, and I keep running.
When I cannot possibly run any further, I return home, out, of, breath, panting, and then you open the door for me and smile in a way I don’t understand. And you ask me how far I went today. Whether it was cold. What the world smelled like. What they did, the people from outside.
I tell you everything—or I try, because it is hard to remember things when they swipe past you in a blur—I tell you about the floods of people, about the air, about how I felt the warmth in my legs plowing me through stone and sand and dust, forcing my body through it all, against sweat and cramps and pain swimming upstream, just trying to not fall back into a life that I can’t distance myself from.
Like David Foster Wallace, you once said, like the water. I didn’t get it. You explained: there are two fish swimming along, and then an older fish swims by and says ‘Morning boys, how’s the water?’ The other two fish swim on for a bit and then one says to the other: ‘What the hell is water?’
You were right. I see the water when I am running. And every time I can’t help but wonder whether you wouldn’t want to see it too, the water. Because you secretly sniff the scent out of my hair, hang on my every word, look over my shoulder into the world that I just fell out of.
You don’t run away, your legs don’t run at all. I know that. But your hermit’s life was there earlier, even before your legs stopped working. We didn’t know each other then. You wouldn’t leave the house, people would open your windows, tug at your sleeves, tell you: just come along, you’ll feel better! But you knew it wouldn’t make you feel better. People cried, argued with you, over you, for you, grieved for you, tried to lure you out, back into the world. But you wouldn’t.
Perhaps you long for whatever I bring back from that place, rather than the place itself. I don’t know, I don’t understand it, but I do know that I long for it with all my heart, long for the moment the door slams open and you are there and ask me about the day. It is the most precious thing I own, that moment.
You look at me a certain way when you return. As usual the world in your hair, on your cheeks, in your eyes, sifts away, condenses into the hallway in all its colors and cold and sound. I want to close the door, but I hesitate. One hand touches the wall. Your eyes are skittish and wild, an animal’s eyes.
What? I say. Your gaze reflects in mine. But you shake your head, smile a bit. Look at me again. You always do that the first few seconds.
Was it cold? I say.
Foggy, you then say, dew in the air. But it felt good.
Good! I say. I mean it.
Today I pulled the Tower. A sudden change, a strike of lightning in a clear sky. But nothing ever changes.
Only you. You are happy. Then furious. You cry, or roar with laughter—all very sudden. I never quite know what to do with it. And you long for so much. Oftentimes you are restless. Something cooking inside of you, you toss and turn all night. And I feel your gaze pass me, fall back onto the windows, into the world out there. I try to understand it, I really try. But it is hard.
The next morning you say: there’s something in my head, a sound.
Is it someone? Did you meet someone? Someone from outside, someone now echoing back and forth in your mind, parasiting?
I wonder if you will leave me. I never say it out loud, that thought crossing my mind every so often. It’s not even true. I know that.
Because you always say: the people from out there exist in a haze, I run too fast to see them—and I can’t run slow, the rhythm wouldn’t be right.
My rhythm is only you. You, when you leave. Then time passes. And then it’s you, again, when you return, when you’re back with me.
Sometimes I try it, when you’re not here. Going far, like you. I crawl across the floor, lie down on my back. Put my arms underneath my head. Precisely in the way you slowly start losing the feeling in your arms and they start to tingle. My arms become two dead limbs.
I close my eyes. I hold my breath. I stay as still as possible.
And suddenly all around me is the sea, in me grows a forest, the animals walk my skin, I smell the daisies.
But the door slams open. It’s only you. You carry the scent. When you arrive that night, around dinnertime, I can’t help but smile. Normal people time.
You smile back at me when you enter the room. I feel my arms burn as I get up, your kiss on my skin. Silly, I think out loud. I smile a bit more. But then I put my arms around you, tightly, and I never want you to run away again. I know you have to, but I don’t say anything. I just let myself drown in the ideal of existing in this moment with you, eternally. We rust away. Like my legs. Like the edges of my tarot cards. Like the people outside, fading away in the mist.
I know you have to run away, I know you have to.
Once I ran so far away that I passed the dyke—I am so good at running that I always go far, as you say, that I run hundreds of thousands of miles, through the streets of the city and past the streets of the suburbs and when I still haven’t had enough past the fields of grass. I never have enough.
On top of the dyke water flows differently, you know, reality comes in waves and in the time between the waves there was a sound that day—suddenly—a monotonous drumming that caught me off guard. A human figure stood somewhere in the distance, in the slowly flooding wad fields on the other side of the dyke, and carried a drum as big as their upper body. Bare feet, the beat of their drum echoing across the plains. Not another human in sight. I found it odd, at first, the way they paced back and forth, back and forth again, and then the continual drumming, slow and tedious—maybe they weren’t in their right mind, I wondered, they kept on drumming, continually, drumming and drumming and drumming. The sound deformed, forced itself into my mindscape, reverberating, forever and ever, an eternal mantra—and I ran away, confused.
I told you about it once, though you might not remember. That’s OK. You said: like Ursula Le Guin, like the child from Omelas. Maybe the drummer drums the world back into tune. Maybe they cannot stop, for the world would cease to exist.
There was a smile in the corner of your mouth that day, I don’t know why I still remember that. Sometimes I wonder whether you are the world and I am the drummer. And who came first.
I don’t want to say it, but sometimes I want you to stay indoors. Because if you do, your eyes shimmer with excitement when you see me. It’s selfish, I know. But is it selfish to feel myself grow within your gaze, feel myself grow larger than me, to find myself in the way you look at me, instead of lose myself in the outside haze? I have to keep running, because I long for your starry eyes when I return.
Maybe I am the world and you are the drummer.
As I run, I see how people start forgetting they are just like me, how they forget they have a body, a physical body that sweats and pants and hurts and exists, teary-eyed, consists of tissue and moisture. And when they suddenly see such a thing pass them they wonder whether it is even real or not, whether they see a ghost—they cannot understand they are the same, they are the ghost, wrapped in fabric that doesn’t fit, that they are trapped in a body too. I don’t know if you are trapped too, Farida, if your body sweats and hurts. Sometimes I am not sure about it.
Every so often I meet others like me. There’s the runners of course, but sometimes I cross runaways like me. I recognise them instantly, the runaways: they don’t run for fun, but because they have to. They’re the ones that started in a life that once fitted them, wearing clothing tailor-made for that previous life, but what’s now merely a fossil flapping around their ankles and elbows, never really belonging to them anymore. As if they once existed out of something else and now carry with them the dead remains of that something. Because they subtly dissolve into that other life, the runaway life, in which everything turns to mist and blurs away and flashes by.
When I ran away from the dyke that day, it felt the same, like something tugging at me from another life, and yet it didn’t exist. I felt the weight of my clothes hanging from my shoulders, waving past me, felt the sweat sting my eyes, wind hitting me in the face. I felt tired, and that surprised me.
Sorry I haven’t told you everything.
Because once, much later, I ran back to the dyke. The drummer didn’t leave my head. At night the drum echoed in my mind. I couldn’t sleep, there was a thought stuck in my head, clouding everything else—I couldn’t help but wonder whether they were still there, the drummer, whether you were right, whether they had a choice.
I thought about that cursed drum, could hear it ringing in my head, remembered its sound, stuck in my mind like an audible fata morgana. There was a banging in the back of my head, a shocking migraine, and I thought in a flash: the drummer is in me—but it was merely my heartbeat and the sound of my feet banging against the world. Then the dyke towered over me as if the end of the earth lay behind it. My running suddenly fell out of its rhythm, and my feet stumbled.
And I stood still. Surprised.
I looked towards the dyke.
And I thought: what if they’re not there?
And I turned around. Forced my legs back in motion, and I ran back, to you.
Only once you asked me whether I really didn’t want to go out. I remember it. You must have forgotten. That’s OK.
I only smiled. Because I didn’t know the answer either. I thought: no. But I didn’t say it out loud.
Sometimes I try it, when you are not here. Going out. I play pretend. I comb my hair. Wash my face, brush my teeth. I put on my winter coat—I still have it. I unlock the door. And I push my feet into my shoes, force my flesh into the unforgiving leather, tie the shoelaces until I can’t tie them any tighter. Oftentimes I forget I don’t feel anything. Then I keep tieing my shoes until I realize they’ll never be tight enough. The skin above my ankles turns red and swells. The tips of my fingers feel the heat under my skin when I touch it.
I hoist myself up with one hand on the door handle and the other on the coat rack. From a towering perspective I look down at my own body. It pretends to stand up. It almost looks real. I feel the muscles in my arms tense, my hands are shaking. My gaze glances past my reflection’s. Quickly I look down again.
One moment I consider it. An excruciatingly slow second slips by.
Then I let myself fall, back down on the floor. In front of the front door I finally breathe out. I throw my coat in a corner, untie my shoes. The skin on my ankles is a deep purple. Then it turns white again.
I know you don’t like it. I see the way you look at my shoes in the hallway. I know you are sad, somewhere inside. As if you know something I haven’t told you.
Sorry I haven’t told you.
Because that one time it was different. In the first instance I didn’t realize it. But the light in the room changed. Suddenly drops of dust seem to float in the air. Tangible. Physical, almost. My breath dripped into my chest, viscous. Somewhere in the distance there was a sound I couldn’t pin down. Sudden dusk.
And then the pain came, suddenly. A burning plate under the soles of my feet. In shock I looked down at my legs, but they just laid there like always. Yet my feet seemed to burst out of their skin, bursting from pure, raw pain and deep fear for what was happening. My eyes immediately watered. I must have let out a moan. An old reflex flashed through my nerves like an old memory. Dead ends. My legs were as motionless as usual. When my fingers touched my feet, I felt an ice cold shiver on my back. Flowing lava seemed to pour out of my fingers with every touch.
Abruptly, as if someone flipped a switch, everything turned back to normal. The pain was gone. The air was air. The room bathed in a bleak sunlight.
But I gasped for air, shaking over my entire body. My legs didn’t shake.
From behind the glass I look at you, that night, and I don’t know what to do. There’s a dense anxiety in my chest. Tangled confusion. Everything is changing, nothing has changed. A thought crosses my mind: maybe the door won’t open.
But the door slams open. A flood of movement and cold drifts towards me.
Hi, I say.
You say: I’m back.
I bury my face in your coat.
I see the two of us, sitting, on the floor. I don’t know why, but I look at you from a distance, and at myself. And I notice there is someone else in that embrace. A dead someone, underneath me. A corpse that is attached to me, a lifelong weight that I carry with me forever. Which will never leave me and will never be mine.
I see it lying there, under us. I have kept it a secret for a long time, that someone else exists too, someone with muscles and nerves, bones and blood. I have denied it until I forgot it was mine, until I forgot it was me. All my life I pretend I am half of me.
My eyes water. They disappear silently into your coat. I smell the scent of dust, sweat and a hint of your perfume. You smell like usual. Nothing has changed.
I want to say all kinds of things, but nothing comes out.
I look past us, at the room. And then I see water flowing under the door. The windows of the room turn a muddy blue. I hear sounds from outside roaring, surging, growing louder and turning into whispers again, seem to suddenly come from all sides. The wooden floor colors dark, the cloudy carpet turns a deep blue sky again, the ocean flows into the legs of my trousers, drips down the ceiling, seeps underneath the door into the house.
I see how the room slowly gets drenched into the sea, how the water drifts my legs away from the wood. And suddenly I float on the surface, away from your arms, and I feel sad and happy, and the stream carries me away, gently.
© Merle Findhammer.
In een van mijn boeken staat een verhaal, een volkssprookje. Over een reus die van verdriet zo lang in de zee geknield zit dat de natuur op zijn rug klimt, zijn huid verdroogt en de mensen op zijn hoofd gaan wonen. En dan is hij plots een eiland en weet niemand meer waar de reus gebleven is. Niemand vraagt waarom hij niet wegloopt—het is overduidelijk. Niemand trekt hem de zee uit.
De mensen willen ook niet meer dat hij wegloopt. Hun huizen staan bovenop hem. Er leven herten en egels en wilde zwijnen in zijn bossen, in de zomer bloeien de klaprozen zijn huid uit.
In je haar ruik ik de klaprozen als je me omarmt. Jij ziet ze waarschijnlijk elke dag, de herten en egels.
Van achter mijn raam zie ik ze ook. Af en toe strijkt er zonlicht langs mijn wang. Soms klinken er verre buren door de muren heen. Het duurt nooit lang voor mijn blik weer terug dwaalt. En ik ben er weer.
Binnen is het zacht. Een blauw kleed als de lucht van buiten, door jarenlang gebruik bewolkt geraakt. Een glimmende houten vloer die piept en kraakt. Matte groeven in de lak. Een tafel met een houten blad. Stoelpoten eronder, flarden tafelkleed van katoen.
Mijn boeken, overal, in stapels langs de plinten.
Een half muurtje richting de keuken—een rudimentair orgaan uit het leven van een vorige bewoner. Mijn huis is een walvis, denk ik soms. Hier en daar nog wat nutteloze botten.
Bij storm kreunen de scharnieren van de deur, klappert het glas tegen de kozijnen, verzandt de armzalige tegeltuin in modder en water. Bij wind is het huis een spook dat zich in alle holtes nestelt en zingt. Bij niks is het een eiland, stilletjes.
Ik kom hier nooit meer weg, denk ik soms.
Soms probeer ik het, als jij er niet bent. Mijn ene hand op de tafel, mijn andere op het kookeiland, mijn voeten in de zee ertussenin. Als een mishandelde balletdanser tijdens een barre-oefening duw ik me dan omhoog, mijn tenen slepend over de vloer. In het begin schommel ik nog. Maar dan hang ik alleen maar. Even waan ik me een turner die er simpelweg voor kiest om in het moment haar benen slap te houden. Die elk moment de afsprong kan wagen en slechts nog even geniet van het moment waarin ze gewichtloos is. Maar dan worden mijn armen moe. Voorzichtig zak ik terug de zee in.
Af en toe ligt de zee onder jou. Til je me op, een beetje. Dan hang ik in jouw omhelzing, kan ik mezelf niet meer overeind houden behalve aan jou. Ik voel me licht, want je lacht naar me, met die ogen. En ik voel me zwaar, want ik ben doodmoe.
Je tarotkaarten krijgen rafelige randen, ik zie het karton onder je vingers wegsijpelen wanneer je mijn kaarten legt. Jij zegt altijd: de Wereld en de Dwaas verschillen heus niet zoveel van elkaar: de een is het begin van een reis, de ander het eindpunt. Het is hetgeen van binnen dat in verband staat met alles van buiten.
Ik geloof niet echt in tarot, maar ik kan me er niet van losweken, van de Wereld en de Dwaas, als ik denderend door de straten ren, heuvels op en af en alles in een waas langs me heen suist, dan kan ik niet meer ophouden, vlieg ik maar door, de grond klettert tegen mijn voetzolen aan. ’s Avonds zie ik de straten verschemeren en lichten de ramen op doordat de lucht die als enige nog licht geeft erin weerspiegelt, en dan wordt de aarde donker maar de hemel nog niet, dan komen de mensen thuis en bladdert hun werkleven dankbaar van hen af. En dan zie ik dat alles gebeuren, weerspiegelen in de gezichten van de mensen in hun jassen met ferme pas vooruit, op weg naar de nog niet door gordijnen verborgen binnenlevens, verscholen in de huizen die ik passeer, dan drijven er geuren naar buiten, gaat ergens een lichtje aan, klinkt een kinderlach, net buiten bereik, een zweem van levens achter gevels. Ik herken het wel maar begrijp het niet, glimlach een beetje dwaas en dan ligt het alweer achter me, of ik hoor iemand gillen, ergens in een huis en dan vraag ik me af of ik moet stoppen moet helpen iemand moet bellen misschien maar ik weet niet meer waar het vandaan kwam, ik zou het niet meer terug kunnen vinden al zou ik het willen, ik zou niet meer kunnen, alles is mijlenver weg, en ik ren maar door.
Als ik niet meer kan, en buiten, adem, eindelijk, terug naar huis ren, hijgend en puffend voor de deur sta, dan lach je naar me op een manier die ik niet begrijp, dan vraag je hoe ver ik ben gegaan vandaag. Of het koud was. Waar de wereld naar rook. Wat ze deden, de mensen van buiten.
Dan vertel ik—dat probeer ik althans, want het is moeilijk dingen te onthouden als alles wazig is—dat ik de stromen van mensen zag, en de lucht, de warmte voelde in mijn benen terwijl ze me voortploegden door steen en stof en zand, dat ik me er doorheen wurmde, me met zweet en spierpijn tegen de stroom in worstelde om maar niet te verglijden in een leven waar ik niet van een afstandje naar kan kijken.
Net als David Foster Wallace, zei jij eens, net als het water. Ik begreep het niet. Je legde uit: er zwemmen twee vissen in het water, en dan komt er een oudere vis langs, zegt: ‘Morning boys, how’s the water?’ De twee vissen kijken elkaar aan, en dan zegt de een: ‘What the hell is water?’
Je had gelijk, ik zie het water als ik ren. En steeds vraag ik me af of je er niet ook naar verlangt, of je het niet ook wil zien, het water. Want je snuift mijn hete adem op, hangt hongerig aan mijn lippen, kijkt over mijn schouder naar de wereld waar ik uit kom gevallen.
Jouw benen rennen niet, dat weet ik wel. Maar jouw kluizenaarsleven had je ook al voor die benen stopten met functioneren. Toen kenden wij elkaar nog niet. Je kwam het huis niet uit, mensen trokken aan je, vonden: ga nou mee, dat zal je goed doen! Maar je wist dat het jou geen goed zou doen, dat zei je me, jou niet—mensen schreeuwden en schopten, rouwden om jou, om je het huis uit te krijgen, je naar buiten, terug de wereld in te lokken. Maar je hoefde niet.
Misschien verlang je naar wat ik uit die wereld mee terugbreng, in plaats van naar de wereld zelf. Ik weet het niet, begrijp het niet, maar ik weet wel dat ik er hartstochtelijk van houd, van dat moment dat ik binnen knal en jij er bent en me naar de dingen vraagt. Het is het kostbaarste wat ik bezit, dat moment.
Jij kijkt op een bepaalde manier als je terugkomt. Zoals altijd stoomt de wereld van je wangen af. Stroomt de wereld met al haar kleur en kou en geluid de hal in. Ik wil de deur dichtdoen, maar ik haper. Hangend in mijn botten. Een hand tegen de muur. Je ogen zijn schichtig en wild als die van een dier.
Wat? zeg ik. Jouw blik weerspiegelt in de mijne. Maar jij schudt je hoofd. Glimlacht, blijft maar naar me kijken. Dat doe je altijd de eerste paar seconden.
Was het koud? zeg ik.
Mistig was het, zeg jij dan, damp in de lucht. Maar het was fijn.
Fijn! zeg ik. Ik meen het.
Vandaag trok ik de Toren. Een plotselinge verandering, een donderslag bij heldere hemel. Maar er verandert nooit wat.
Alleen jij. Jij bent gelukkig. Woest. Dan huil je, of lach je klaterend—heel plotseling allemaal. Ik weet nooit goed wat ik ermee moet. En je verlangt naar zoveel. Soms ben je onrustig. Kolkt er iets van binnen. Je woelt de hele nacht. En ik voel jouw blik langs me strijken. Terugvallen op de deur, op de ramen, de buitenwereld. Ik probeer het te begrijpen, echt waar. Maar het is moeilijk.
De ochtend erna zeg je: er zit iets in mijn hoofd, een geluid.
Is het iemand? Heb je iemand ontmoet? Iemand van buiten, die nu in je hoofd verankert zit, daar rond echoot?
Ik vraag me af of je me verlaat. Ik zeg het niet, dat ik dat soms denk, het is niet eens waar. Weet ik wel.
Want jij zegt altijd: de mensen van buiten zijn wazig, ik ren te hard om ze te zien, en ik kan niet zachter, dan klopt het ritme niet.
Mijn ritme bestaat alleen uit jou. Als je weggaat. En dan verstrijkt er tijd. En dan weer, als je terugkomt.
Soms probeer ik het, als jij er niet bent. Ver gaan, net als jij. Ik tijger mezelf de vloer over, ga op mijn rug liggen. Leg mijn armen onder mijn hoofd. Precies zo dat ze langzaam beginnen te tintelen, langzaam hun gevoel verliezen. Mijn armen worden twee stukken dood vlees.
Ik doe mijn ogen dicht. Ik houd mijn adem in. Ik blijf zo stil mogelijk liggen.
En ineens is om me heen de zee, groeit in mij het bos, voel ik de dieren lopen, ruik ik de klaproos.
Maar de deur slaat open, en jij bent het maar, als je thuiskomt, die avond, je brengt de geur mee. Rond gewonemensentijd. Half zeven zo’n beetje. Ik moet erom lachen. Met brandende armen kom ik overeind.
Je lacht met me mee als je binnenkomt. Ik voel je kus tegen mijn huid.
Idioot, zeg ik. Meer tegen mezelf. Ik lach nog wat. Maar dan sla ik mijn armen om je heen, zo stevig, en wil ik dat je nooit meer wegrent. Ik weet dat je moet, maar ik zeg niets. Laat mezelf verdrinken in de gedachte dat we voor eeuwig zo kunnen blijven bestaan. We roesten weg. Zoals mijn benen. Zoals de randen van mijn tarot. Zoals de mensen van buiten, die in een waas verdwijnen.
Ik weet dat je moet, ik weet het wel.
Eens rende ik zo ver dat ik de dijk over ging—ik ben zo goed in rennen dat ik altijd ver ga, zoals jij zegt, dat ik honderden duizenden mijlenveel meters maak, dat ik door de straten van de stad ren en door de straten van de buitenwijken en als ik dan nog niet genoeg heb de straten uit door het gras, ik heb nooit genoeg.
Op de dijk kolkt het water anders, begrijp je, de realiteit komt in vlagen en door dat alles heen drong die ene keer ineens een geluid door, een monotone tromslag die me van mijn stuk bracht, ergens van beneden aan de dijk, en daar stond een figuur met een trom zo groot als zijn borst, op blote voeten, zijn slag galmde over de weilanden heen. Er was in geen velden of wegen iemand te bekennen. Ik vond het vreemd, eerst, hoe hij daar heen en weer ijsbeerde, heen en weer, en dan alsmaar die eentonige paukenslag—misschien was hij niet goed bij zijn hoofd, dacht ik nog, hij bleef maar slaan— slaan—almaar slaan—en dat geluid vergroeide als een martelende mantra met mijn gedachten, almaar die trom—eeuwig en eeuwig—en ik rende verder, verward.
Ik heb het wel eens aan je verteld, maar dat weet je vast niet meer. Je zei toen: net zoals bij Ursula Le Guin, net zoals het kind van Omelas. Misschien trommelt hij de wereld heel. Misschien mag hij niet stoppen, of de wereld houdt op te bestaan.
Er zat een lach in je mondhoek toen, ik weet niet waarom ik dat nog weet. Ik vraag me soms af of jij de wereld bent en ik de trommelaar. En wie er eerst was.
Want ik ren zo hard, altijd maar verder en verder jouw benen voorbij, jouw benen stopten en ik ren ons maar heel, terwijl het niks met ons te maken heeft, toch? Want ik ren gewoon langs ons heen, vergeven, niets meer dan een parallel—
Ik wil het niet zeggen, maar soms wil ik dat je binnen blijft zodat jouw ogen fonkelen als je me ziet. Het is egoïstisch, weet ik wel. Maar is het egoïstisch om me in jouw blik groter te voelen, te willen voelen dan ik ben, om mezelf te vinden in hoe jij naar me kijkt in plaats van mezelf te verliezen in de waas van buiten? Ik blijf maar rennen, want ik verlang naar jouw fonkelende ogen als ik terugkom.
Misschien ben ik de wereld en jij de trommelaar.
Terwijl ik ren, zie ik hoe mensen vergeten dat ze net als ik zijn, vergeten dat ze een lichaam hebben, een fysiek lichaam dat zweet en pompt en hijgt en piepend en schurend uit weefsel en vocht bestaat, en als ze zoiets dan ineens voorbij zien komen vragen ze zich af of het wel echt is, of het wel bestaat, of ze misschien een geest zien, kunnen ze niet begrijpen dat zij dat ook zijn, dat zwetende lichaam, omhuld door kleding die niet klopt, dat zij ook in zo’n lichaam zitten. Ik weet niet of jouw lichaam ook niet klopt, Farida, of jouw lichaam ook zweet en tiert en stormt. Soms weet ik het niet zeker.
Terwijl ik ren, kom ik anderen tegen, hardlopers, maar soms ook renners zoals ik. Die herken ik meteen: ze rennen niet voor de lol, maar omdat ze simpelweg niet anders kunnen, het zijn degenen die ooit zijn begonnen toen ze nog ergens in een leven pasten, met kleding die voor dat leven gemaakt was, en toen langzaam in dat andere bestaan vergleden, dat van die tussenwereld, waarin alles wazig en zweterig is en voorbij flitst, en dan wordt kleding ineens een soort fossiel dat zich rond hun enkels en heupen slingert, maar er eigenlijk niet meer bij hoort—alsof ze zijn ontstaan uit iets anders, en er nu hier en daar nog iets van vroeger aan ze trekt.
Toen ik die dag wegrende, voelde het alsof er iets van vroeger aan me trok, terwijl het nog niet bestond, ik voelde het gewicht van mijn kleding aan mijn schouders hangen, langs me heen wapperen, ik voelde het zweet in mijn ogen prikken, de wind in mijn gezicht slaan. Ik voelde me voor het eerst doodmoe.
Sorry dat ik je niet alles verteld heb.
Want een keer, veel later, ben ik teruggegaan naar de dijk. Ik kreeg hem niet uit mijn hoofd, de trommelaar, ’s nachts weergalmde de trom in mijn oor, ik sliep er niet meer van, er zat een gedachte in mijn hoofd—ik kon niet ophouden me af te vragen of hij er nog stond, de trommelaar, of je gelijk had, of hij een keus had.
Ik dacht aan die vervloekte trom, hoorde hem al bijna, het geluid, of de herinnering daaraan, dat als een soort fata morgana mijn hoofd binnendrong, en dan dat bonken in mijn achterhoofd, een soort schokkende hoofdpijn, en toen dacht ik opeens: de trommelaar zit in mij, maar het was mijn hartslag maar, en de wereld die tegen mijn voeten aan sloeg bij elke pas, en toen torende opeens die dijk boven me uit alsof het einde van de wereld erachter lag, en vielen ineens, alsof mijn lichaam zich tegen mezelf beschermde, mijn voeten uit hun ritme.
En ik stond stil, verrast.
Ik keek naar de dijk.
En ik dacht: wat als hij er niet is?
En ik draaide me om. Bracht piepend en hijgend mijn benen in beweging, en ik rende terug naar huis, naar jou.
Een keer vroeg je me of ik echt niet naar buiten wilde. Ik weet het nog. Je bent het vast vergeten. Geeft niet.
Ik glimlachte alleen maar. Want ik wist het ook niet. Ik dacht: nee. Maar ik zei toch niets.
Soms probeer ik het, als jij er niet bent. Naar buiten. Dan doe ik een toneelstukje. Ik kam mijn haar. Was mijn gezicht, poets mijn tanden. Ik trek mijn winterjas aan—die heb ik nog steeds. Ik ontgrendel de deur. En dan wurm ik mijn voeten mijn schoenen in, duw mijn huid het stugge leer in, strik de veters totdat ze niet strakker kunnen. Vaak vergeet ik dat ik niets voel. Dan blijf ik maar strikken, totdat ik me besef dat ze nooit strak genoeg zullen zitten. De huid boven mijn schoenen wordt rood en dik. Mijn vingertoppen voelen hitte als ik erlangs strijk.
Ik hijs mezelf omhoog, aan de deurklink. Werp een blik op mezelf in de spiegel in de hal. Vanuit een reuzenperspectief kijk ik op mijn lange lichaam neer. Het doet of het staat. Het lijkt best een beetje. Ik voel de spieren in mijn armen branden, zie in de spiegel hoe mijn handen op de klink trillen van spanning. Mijn blik schampt langs mijn blik. Snel kijk ik weer naar mijn voeten.
Even nog overweeg ik het. Een tergend trage seconde verglijdt.
Dan laat ik mezelf zakken. Terug omlaag. Op de grond voor de voordeur adem ik uit. Ik gooi mijn jas van me af, en trek mijn schoenen uit. Op mijn wreef is mijn huid paarsblauw. Dan kleurt hij weer wit.
Ik weet dat je het niet leuk vindt. Ik zie hoe je kijkt als je mijn schoenen in de hal ziet staan. Ik voel dat je verdriet hebt, ergens. Alsof je iets weet wat ik je niet heb verteld.
Sorry dat ik je niet alles heb verteld.
Want een keer was het anders. In eerste instantie had ik het niet door. Maar het licht veranderde in de kamer. Er leek plots allemaal stof in de lucht te zweven. Tastbaar. Fysiek, haast. Mijn adem droop stroperig mijn borstkas in. Ergens in de verte klonk een geluid dat ik niet kon thuisbrengen. Schemerdonker.
En toen was er plots die pijn. Als een brandende plaat onder mijn voetzool. Ik keek geschokt omlaag naar mijn benen. Maar ze lagen daar maar. Terwijl mijn voeten uit hun vel leken te branden. De tranen sprongen in mijn ogen. Van allesverzengende pijn—van angst. Ik geloof dat ik kreunde. Een oud reflex flitste als een spookachtige herinnering door mijn zenuwen heen. Liep dood. Mijn benen waren even bewegingsloos als altijd. Toen ik met mijn vingers mijn voetzolen aanraakte, voelde ik een ijskoude siddering over mijn rug. Er leek kolkende lava uit mijn vingertoppen te vloeien bij elke aanraking.
Ineens, alsof er ergens een licht aanging, leek het of er niets gebeurd was. De pijn was weg. De lucht was lucht. De kamer baadde in een waterig zonlicht.
Maar ik snakte naar adem, trilde over mijn hele lichaam. Mijn benen trilden niet.
Van achter het raam kijk ik naar jou, die avond, en ik weet niet wat ik moet. Er zit een dichte angst in mijn borst. Kluwen verwarring. Alles is veranderd, niets is veranderd. Even schiet er door mijn hoofd: misschien gaat de deur niet meer open.
Maar de deur slaat open. Een golf van beweging en kou drijft me tegemoet.
Hoi, zeg ik.
Jij zegt: ik ben er weer.
Ik begraaf mijn gezicht snel in je jas.
Ik zie ons zitten, daar, op de vloer. Ik weet niet waarom, maar ik kijk vanaf een afstandje naar jou, en naar mij. En ik zie dat er nog iemand in die omhelzing is. Een dood iemand, onder mij. Een lijk dat aan mij vastzit. Een gewicht dat ik al een leven lang met me meezeul. Waar ik nooit van afkom en wat nooit van mij is.
Ik zie het liggen, daar onder ons, op de vloer. Ik heb het lang verzwegen, dat er nog iemand bestaat, iemand met spieren en botten en bloed, pezen en zenuwen. Ik heb het ontkend totdat ik vergat dat het van mij was, dat ik het was. Een leven lang al doe ik alsof ik half ben.
Tranen springen in mijn ogen. Ze verdwijnen stilletjes jouw jas in. De geur van stof, zweet en een restje parfum dringt mijn neus in. Je ruikt zoals altijd. Niets is veranderd.
Ik wil allemaal dingen zeggen, maar er komt niks.
Ik kijk langs ons heen, naar de kamer. En dan zie ik water onder de deur door stromen. De ramen van de kamer vertroebelen. Ik hoor het geluid van buiten kolkend aanzwellen, verstommen en tegelijkertijd overal vandaan komen. De houten vloer kleurt donker, het kleed wordt weer diepblauw, de zee stroomt mijn broekspijpen in, druipt langs de kozijnen het huis in.
Ik zie hoe de kamer langzaam doordrenkt raakt, hoe het water mijn benen losweekt van de vloer. En ineens drijf ik op het oppervlak, jouw armen uit, en ik voel me verdrietig en blij, zachtjes wieg ik met de stroom mee, en ik drijf weg.
© Merle Findhammer.
